مناظره شیخ مفید رضوان الله علیه با قاضی عبد الجبار بر سر حدیث غدیر و اثبات حقانیت امام علی
يكشنبه, ۲۷ مرداد ۱۳۹۸، ۱۰:۳۷ ق.ظ
💠 مناظره شیخ مفید رضوان الله علیه با قاضی عبد الجبار بر سر حدیث غدیر و اثبات حقانیت امیر المومنین علیه السلام
🔹 آیت الله نمازی شاهرودی قدس سره مینویسد:
✍ وقال القاضی فی المجالس نقلا عن مصابیح القلوب قال: بینما القاضی عبد الجبار ذات یوم فی مجلسه فی بغداد ومجلسه مملو من علماء الفریقین، إذ حضر الشیخ وجلس فی صف النعال، ثم قال للقاضی: إن لی سؤالا فإن أجزت بحضور هؤلاء الأئمة. فقال له القاضی: سل. فقال: ما تقول فی هذا الخبر الذی ترویه طائفة من الشیعة: " من کنت مولاه فعلی مولاه " أهو مسلم صحیح عن النبی (صلى الله علیه وآله) یوم الغدیر ؟ فقال: نعم خبر صحیح. فقال الشیخ: ما المراد بلفظ المولى فی الخبر ؟ فقال: هو بمعنى خبر صحیح. فقال الشیخ: ما المراد بلفظ المولى فی الخبر ؟ فقال: هو بمعنى أولى. فقال الشیخ: فما هذا الخلاف والخصومة بین الشیعة والسنة ؟ فقال الشیخ: أیها الأخ هذه روایة وخلافة أبی بکر درایة، والعادل لا یعادل الروایة بالدرایة. فقال الشیخ: ما تقول فی قول النبی (صلى الله علیه وآله) لعلی (علیه السلام): حربک حربی وسلمک سلمی. قال القاضی: الحدیث صحیح. فقال: ما تقول فی أصحاب الجمل ؟ فقال القاضی: أیها الأخ إنهم تابوا. فقال الشیخ: أیها القاضی الحرب درایة والتوبة روایة، وأنت قررت فی حدیث الغدیر أن الروایة لا تعارض الدرایة. فبهت الشیخ القاضی ولم یحر جوابا، ووضع رأسه ساعة ثم رفع رأسه وقال: من أنت ؟ فقال خادمک محمد بن محمد بن النعمان الحارثی. فقام القاضی من مقامه وأخذ بید الشیخ وأجلسه على مسنده، وقال: أنت المفید حقا. فتغیرت وجوه علماء المجلس فلما أبصر القاضی ذلک منهم، قال: أیها الفضلاء إن هذا الرجل ألزمنی وأنا عجزت عن جوابه. فإن کان أحد منکم عنده جواب عما ذکره فلیذکر، لیقوم الرجل ویرجع مکانه الأول.
🔸 قاضی نور الله شوشتری رضوان الله علیه در کتاب مجالس المومنین از کتاب مصابیح القلوب نقل کرده است که روزی قاضی عبد الجبار (از علمای بزرگ اهل سنت ) در بغداد در مجلس خود بود و بسیاری از علمای بزرگ شیعه و سنی در آن مجلس حضور داشتند، در این هنگام شیخ مفید وارد مجلس شد و در پایین مجلس نشست و پس از مدتی به قاضی رو کرد و گفت: من از تو در حضور علما سوالی دارم. قاضی گفت بپرس. شیخ مفید فرمود: شما در مورد این حدیث چه میگویید که حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله در غدیر فرمودند: «هر کس من مولای اویم پس علی مولای اوست». آیا این حدیث، مسلم و صحیح است که پیامبر صلی الله علیه و آله در روز غدیر فرموده است؟ قاضی گفت آری، حدیث صحیح میباشد. شیخ مفید فرمود: منظور از کلمه مولی چیست؟ قاضی گفت: مولی به معنی اولی و بهتر است. شیخ مفید فرمود: پس این اختلاف و خصومت بین شیعه و سنی چیست؟ (با اینکه پیامبر صلی الله علیه و آله امیر المومنین علیه السلام را بهتر از دیگران معرفی نموده است). قاضی گفت: این حدیث، روایت است، ولی خلافت ابو بکر درایت (و از روی اجتهاد و درک) میباشد، و انسان عادل روایت را همتای درایت قرار نمیدهد (یعنی درایت مقدم است). شیخ مفید فرمود: شما در باره این فرمایشات حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله چه میگویید که به امیر المومنین علیه السلام فرمودند: «جنگ با تو، جنگ با من است؛ و صلح با تو، صلح با من است». قاضی گفت: این گفتار براساس حدیث صحیح است. شیخ مفید فرمود: نظر شما درباره اصحاب جمل (که به جنگ با امیر المومنین علیه السلام آمدند یعنی عایشه و طلحه و زبیر و اصحابشان) چیست؟ قاضی گفت: ای برادر آنها توبه کردند. شیخ مفید فرمود: ای قاضی جنگ آنها درایت و (حتمی) بوده است ولی توبه کردن آنها روایت شده است و تو در مورد حدیث غدیر گفتی روایت معادل درایت نیست (و درایت مقدم میباشد). قاضی از پاسخ به شیخ مفید عاجز و درمانده شد، سر در گریبان فرو برد و سپس گفت تو کیستی؟ شیخ مفید جواب داد من خدمتگذار تو محمد بن محمد بن نعمان حارثی هستم. قاضی از مسند قضاوت برخاست و دست شیخ مفید را گرفت و بر آن مسند نشانید و گفت: حقا براستی که تو انسانی مفید [و سودبخش] هستی. چهرههای علمای بزرگ (اهل سنت) مجلس در هم کشیده شد. وقتی قاضی ناراحتی آنها را دریافت به آنها رو کرد و گفت: ای علما این مرد (شیخ مفید) مرا مجاب کرد و در پاسخ او عاجز شدم، اگر کسی از شما قادر به جواب او هست، اعلام کند تا او را بر مسند بنشانم و شیخ مفید به جای خود بنشیند، هیچ کس جواب نداد و این موضوع شایع گردید و علت نامگذاری او به مفید از همین جا سرچشمه گرفت.
📚 مستدرک سفینة البحار، تالیف سبخ علی نمازی شاهرودی، جلد ۸، صفحه ۳۴۹-۳۵۰، چاپ موسسه النشر الاسلام
#غدیر #مناظرات_و_احتجاجات_اهل_بیت_و_شیعیان #کتاب_مستدرک_سفینة_البحار
۹۸/۰۵/۲۷